Książki zakazane

1) Mein Kampf - Adolf Hitler

Książka budziła liczne protesty jeszcze przed opublikowaniem zarówno w USA jak i w Europie. We wrześniu 1933 r. zakazano sprzedaży książki w Pradze, miesiąc później w Katowicach (sąd uznał ją za „obraźliwą”).

W Polsce przed 1939 nie ukazało się ani jedno polskojęzyczne wydanie Mein Kampf.

Po 1989 roku książkę wydały cztery wydawnictwa (Scripta Manent, Werset, Uzvara i XXL).

2) Manifest komunistyczny - Karol Marks, Fryderyk Engels

W 1878 r. książki zakazano w Niemczech z powodu dwóch prób zamachu na Wilhelma I. W 1933 r. znalazła się wśród pozycji publicznie palonych przez nazistów. Trafiła też do indeksu ksiąg zakazanych Kościoła Rzymskokatolickiego. Zakazywana była w co najmniej 16 krajach na całym świecie.

W numerze 20-21/2010 "Krytyki Politycznej" ukazał się tekst Manifestu komunistycznego. Czy redakcja lewicowego pisma złamała polskie prawo?

3) Biblia

W 1942 r. w III Rzeszy, kiedy ogłoszono doktrynę Narodowego Kościoła Rzeszy, próbowano wyeliminować wszelkie przejawy chrześcijaństwa. W związku z tym zakazano również używania Biblii, którą miała zastąpić Mein Kampf.

4) Czerwony kapturek

Książki zakazano w szkołach w Kalifornii z powodu... butelki wina znajdującej się w koszyku, który Czerwony Kapturek niósł dla babci.

5) Lolita - Vladimir Nabokov

W 1955 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych we Francji zakazało wydawania tej wybitnej powieści Nabokova. Recenzje powieści były skrajnie różne, np. w „New York Times Book Review” oceniono ją pozytywnie, a na łamach „New York Times” uznano za pornograficzną.

Książka była zakazana również m.in. w Wielkiej Brytanii, Argentynie, Nowej Zelandii, RPA.

6) Buszujący w zbożu - Jerome David Salinger

W 1957 r. australijski urząd celny skonfiskował przesyłkę zawierającą m.in. Buszującego w zbożu, która miała być prezentem dla australijskiego rządu od ambasadora USA.

W latach 1961-1982 książka była zakazana w szkołach i amerykańskich bibliotekach. Książka wzbudza kontrowersje z powodu wulgarnego języka, nawiązań seksualnych, dewaluację wartości rodziny, promocję alkoholu, papierosów i rozwiązłości.

7) Folwark zwierzęcy - George Orwell

Do końca lat 80. XX w. książka była zakazana przez polską cenzurę, ponieważ przedstawiała ustrój totalitarny, nawiązując do rosyjskich władz. Pierwsze oficjalne polskich wydanie ukazało się dopiero w 1988 r., mimo to od końca lat 70. powieść cieszyła się dużym zainteresowaniem i krążyła w drugim obiegu.

W Kenii zakazano jej w 1991 r., ponieważ krytykowała skorumpowanych przywódców, natomiast w 2002 r. w szkołach w Zjednoczonych Emiratach Arabskich - z powodu... bohaterów w postaci mówiących świń. Uznano, że taki obraz godzi w wartości religii islamskiej.

8) Szatańskie wersety - Salman Rushdie

Zakazana w następujących krajach za bluźnierstwa wobec Islamu: Bangladesz, Egipt, Indie, Iran, Kenia, Kuwejt, Liberia, Malezja, Papua Nowa Gwinea, Pakistan, Senegal, Singapur, Sri Lanka, Tanzania, Tajlandia. Za napisanie "Szatańskich wersetów" na Salmana Rushdiego została nałożona fatwa, skazująca go na śmierć przez ajatollaha Alego Chomeiniego 14 lutego w 1989 roku.

Usunięta także z biblioteki publicznej w Wichicie (Kansas; 1989) za bluźnierstwa wobec proroka Mahometa.

9) Zwrotnik Raka - Henry Miller

Książka została w USA zakazana na 27 lat (1934-1961) ze względu na wątki erotyczne i wulgarny język. Autor sam określał ją jako „zniewagę wyrządzoną siedmiu fundamentalnym wartościom i symbolom kultury: Sztuce, Bogu, Człowieczeństwu, Przeznaczeniu, Czasowi, Miłości i Pięknu”.

Książka do dziś uznawana jest za obsceniczną przez Citizens for Decent Literature. Inne książki Millera także były zakazane w USA. Zwrotnik Raka podobny los spotkał w RPA.

10) Rzeźnia numer 5 - Kurt Vonnegut

Książkę palono w Południowej Dakocie i w Michigan z powodu odniesień do kwestii religii (1973). Usunięto ją z wielu bibliotek szkolnych w USA, głównie za obsceniczność, wulgarny język, sceny przemocy, bezbożność, nie patriotyczny obraz wojny. Pewien pastor z Dakoty Północnej w 1973 r. określił ją jako „narzędzie szatana”.

11) Cierpienia młodego Wertera - Johan Wolfgang Goethe

Powieść wywierała bardzo duży wpływ na czytelników: ubierali się oni jak główny bohater, znacznie też wzrosła liczba samobójstw (samobójcy umierali z egzemplarzem książki w kieszeni).

Publikacja książki została zakazana przez kościół, z powodów religijnych i społecznych. Zdaniem duchownych nakłaniała ona do samobójstwa (tzw. efekt Wertera lub "gorączka werterowska").

W 2007 r. znalazła się na tzw. indeksie Giertycha.

12) Mechaniczna pomarańcza - Anthony Burgess

W 1973 r. w Utah pewien księgarz został aresztowany za sprzedawanie obscenicznych książek, wśród których znajdowała się Mechaniczna pomarańcza. Książka skreślona z listy lektur w wielu amerykańskich stanach, np. w Massachusetts (1977), Colorado (1976) za wulgarny język. Usunięto ją też z bibliotek szkolnych w Alabamie (1982).

13) Władca much - William Golding

W 1992 r. książkę usunięto z bibliotek szkolnych na Florydzie (1992) ze względu na zawarte w niej przekleństwa, szokujące fragmenty o seksie, obraźliwy stosunek do mniejszości, Boga, kobiet i osób niepełnosprawnych. Mimo że książki zakazano również w Nowym Jorku, znajdowała się ona na liście lektur dodatkowych dla tamtejszych uczniów.

14) Jedenaście tysięcy pałek, czyli miłostki pewnego hospodara - Guillaume Apollinaire

Apollinaire naprawdę się postarał, by trafić na wszelkie możliwe indeksy i rankingi lektur zakazanych, bezbożnych i obrzydliwych. Czego tutaj nie ma? Są „klasyczne” opisy seksu, jest pornografia homoseksualna i heteroseksualna, seks grupowy, seks z dorożkarzem i seks z popem, nadziewanie jeńca na żelazny pal, a także koprofagia, nekrofilia, zoofilia, kazirodztwo, sadyzm, masochizm i pedofilia.

15) Nocnik - Andrzej Żuławski

W 2010 roku sąd zakazał dalszego rozpowszechniania książki znanego reżysera Andrzeja Żuławskiego pt. Nocnik (Wyd. Krytyki Politycznej) do czasu zakończenia procesu cywilnego, jaki wydawcy i jemu samemu wytoczyła za tę publikację aktorka Weronika Rosati.

Jak podał pełnomocnik Rosati, mec. Maciej Lach, Sąd Apelacyjny w Warszawie już jakiś czas temu wydał postanowienie zakazujące dalszego rozpowszechniania Nocnika. Stało się to w ramach instytucji tzw. zabezpieczenia powództwa (wiele razy krytykowanej w mediach jako rodzaj cenzury prewencyjnej).

16) 451 stopni Fahrenheita - Ray Bradbury

Książka przez 13 lat była sprzedawana w wersji ocenzurowanej przez wydawcę (zmieniono treść ponad 75 fragmentów). W 1998 r. usunięta z listy lektur w Missisipi za bluźnierstwo. Cenzurę zniesiono po protestach uczniów i rodziców. Ironią losu jest fakt, że książka porusza temat cenzury i palenia książek.

17) Chata wuja Toma - Harriet Beecher Stowe

Książka zakazana w Illinois (1984) na wniosek radnego ze względu na rasizm i niestosowny język (użycie w niej słowa „nigger”). Zdanie radnego podzielili uczniowie i rodzice. Od momentu wydania budziła silne emocje w USA, została też zakazana w 1853 r. w Rosji z powodu podważania nauk Kościoła prawosławnego i poddawanie w wątpliwość autokratycznej władzy.

18) Charlie i fabryka czekolady - Roald Dahl

Książka zakazana w bibliotece publicznej w Boulder (Colorado, USA), ponieważ bibliotekarze uznali, że promuje... ubogą filozofię życiową.

19) Dekameron - Giovanni Boccaccio

Znalazła się na rzymskim indeksie w 1559 r., zakaz potwierdzono 5 lat później. Utwór zakazany w USA przez dziesięciolecia na podstawie dokumentu „Federal Anti-Obscenity Act” (1873). W 1954 r. trafił na czarną listę National Organization of Decent Literature za obsceniczność, wulgarność, lubieżność i brak przyzwoitości.

20) Kochanek Lady Chatterley - David Herbert Lawrence

W Wielkiej Brytanii książkę uznano za pornograficzną. Powodem ataków było m.in. słownictwo (np. fuck w różnych formach czy cunt). W 1960 r. książka wyrokiem sądu została „oczyszczona z zarzutu” obsceniczności.

W Australii zakazano nie tylko samą książkę Lawrence’a, ale także publikację na jej temat, The Trial of Lady Chatterley. Historia tej powieści przyczyniła się do złagodzenia cenzury w tym kraju. Mimo to w 2009 r. Australia Post (instytucja rządowa) zabroniła sprzedaży książki w swoich sklepach.

Ponadto książka znajdowała się na czarnej liście w wielu innych krajach, np. Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Japonii.

21) Lot nad kukułczym gniazdem - Ken Kesey

Zakazana w wielu amerykańskich szkołach, m.in. w Colorado, Ohio, Nowym Jorku, Idaho, Waszyngtonie. Głównie za wulgarne słownictwo, gloryfikowanie działalności przestępczej, opisy brutalności i przyczynianie się do zepsucia młodzieży. W jednaj z kalifornijskich szkół została wycofana ze względu na rodziców, którzy skarżyli się na wybór przez nauczycieli „śmieci” jako lektur.

22) Pani Bovary - Gustave Flaubert

Książkę oskarżano o „przestępstwo przeciwko moralności”, francuscy wydawcy usuwali z niej fragmenty, które uznawali za niestosowne. W 1888 r. brytyjska gazeta „Tablet” zaatakowała Flauberta, nazywając go pornografem.

23) Szkarłatna litera - Nathaniel Hawthorne

W USA rodzice uczniów wielokrotnie zabiegali o wycofanie utworu z listy lektur, w większości przypadków jednak do tego nie dochodziło. Książkę uważano za obsceniczną, ponadto zawierała motyw cudzołóstwa. Jeden z rodziców oskarżył też książkę o wulgarne słownictwo, które jednak w powieści nie występuje. Książka była zakazana w Rosji w latach 1852-1856, w okresie nasilonej cenzury

24) Wyznania - Jean Jacques Rousseau

Książka trafiła na indeks Kościoła Katolickiego w 1806 r. Zakazana w USA w 1929 r. Z uwagi na „szkodliwość dla ludzkiej moralności” Urząd Celny zakazał przywozu książki do Stanów Zjednoczonych.

25) Rok 1984 - George Orwell

Była zakazywana wielokrotnie za treść komunistyczną i odniesienia o charakterze seksualnym. W roku 1950 zakazano jej w ZSRR. Natomiast w 1981 r. na Florydzie ze względu na... prokomunistyczny wydźwięk. Była to stosunkowo częsta przyczyna zakazywania książki w amerykańskich szkołach, argumenty takie podnosili rodzice, ale i duchowni oraz dyrektorzy.

źródło: książki.wp.pl